კინოხელოვნების პრემიები

ოსკარი

ოსკარი — კინემატოგრაფიულ ხელოვნებათა და მეცნიერებათა აკადემიის პრემია (Academy Awards). სახელწოდება ოსკარი აღებულია იმ პატარა ქანდაკებისგან, რომელსაც ლაურეატებს გადასცემენ.

ისტორია

1929 წლიდან მოყოლებული პრემია გადაეცემა ყოველწლიურად ამერიკის შეერთებულ შტატებში გამოსულ საუკეთესო ფილმებსა და სხვადასხვა კატეგორიაში მოღვაწე კინოხელოვანებს.

ცერემონია ორგანიზებულია პროფესიოული ასოციაციის მიერ, რომლის სახელწოდებაა Academy of Motion Picture Arts and Sciences (კინემატოგრაფიულ ხელოვნებათა და მეცნიერებათა აკადემია).

ერთი ფილმის მიერ აღებული ოსკარების ყველაზე დიდი რაოდენობაა 11. ეს რეკორდი სამმა ფილმმა მოხსნა:

• ბენ-ჰური, 1959.
• ტიტანიკი, 1997.
• ბეჭდების მბრძანებელი: მეფის დაბრუნება, 2003.

თუმცა "ბენ–ჰურის" რეკორდი ფილმმა "ტიტანიკი" მაინც ვერ გაიმეორა, რადგან მთავარი როლის შემსრულებლებს კინოაკადემიის უმაღლესი ჯილდო არ მიუღიათ. იუდა ბენ–ჰურის როლის შემსრულებელმა – ჩარლტონ ჰესტონმა (ასევე მონაწილეობს ფილმში "ათი მცნება".)1959 წელს კინოკრიტიკოსთა გადაწყვეტილებით, ჯეკ ლემონი "ოსკარის" გარეშე დატოვა, რომელმაც არაჩვეულებრივი სახე შექმნა ფილმში "ჯაზში მხოლოდ ქალიშვილები არიან"(რეჟ.:ბილი უაილდერი)(ამ სახელწოდებით იცნობენ ფილმს "სხეულის სიმხურვალე" ყოფილი საბჭოთა კავშირის ქვეყნების მოქალაქეები. იმ დროს ცენზურა ფილმის სახელწოდებაზეც ვრცელდებოდა.)

ქანდაკებამ, რომელსაც ცერემონიალზე გადასცემენ, სახელწოდება მიიღო აკადემიის ერთ-ერთი წევრის, მარგარეტ ჰერიკისაგან, რომელმაც მიიჩნია, რომ იგი ძალიან ჰგავდა ბიძამის ოსკარს. ქანდაკება გაკეთებულია ბრიტანიუმისაგან და მოოქროვილია. მისი დიზაინერია სედრიკ გიბონი.

ყველაზე უღირსი ოსკაროსანი ფილმები

ყველაზე პრესტიჟული პრემიის, ოსკარის ირგვლივ ყოველთვის არის მითქმა-მოთქმა, რასაც თან ახლავს სკანდალური სიტუაციები და სტატიები. ნებისმიერი დაჯილდოვების შემდეგ ჩნდება აზრი იმის შესახებ, რომ ამა თუ იმ ფილმს, მსახიობსა თუ რეჟისორს ჯილდო დაუმსახურებლად გადასცეს და ა.შ. წლის ახალი ლაურიატების არჩევის შემდეგ MSM Movies-ით მოსარგებლეებმა წლევანდელი დაჯილდოების დაცინვის მიზნით გამოაქვეყნეს სია იმ ფილმებისა, რომლებმაც "ოსკარი"დაუმსახურებლად მიიღეს. ყველაზე უღირსი ოსკაროსნების სიაში პირველი სამი "საპატიო" ადგილი შემდეგმა ფილმებმა დაიკავეს: "შეყვარებული შექსპირი", "ჩიკაგო" და "ტიტანიკი".

წყარო

ევროპის კინემატოგრაფიული ჯილდო

ევროპის კინემატოგრაფიული ჯილდო (ინგლ. European Film Awards) — ყველაზე პრესტიჟული პანევროპული კინემატოგრაფიული პრემია. ემსგავსება რა ამერიკის კინოაკადემიის"ოსკარს", ევროპის შესაბამის ჯილდოს ლაურეატებს ევროპის კინოაკადემია არჩევს. ამ მხრივ მას ხშირად ევროპულ ოსკარსაც უწოდებენ. ამ ჯილდოს მხოლოდ ევროპულ კინოფილმებს და ევროპელ რეჟისორებსა და მსახიობებს ანიჭებენ.

1988 წელს მისი დაარსებიდან ეს ჯილდო ერთობ პოპულარული გახდა, თუმცა მისი მნიშვნელობა და პრესტიჟი 1990-იანი წლების ბოლოსკენ გარკვეულწილად დაეცა. XXI საუკუნის დასაწყისში ეს ჯილდო განახლებული ინტერესის ცენტრში მოექცა. მასპინძელი ქალაქი ყოველწლიურად იცვლება. ბერლინი დაჯილდოების ცერემონიას მასპინძლობს ყოველ მეორე წელიწადს, დანარჩენი ევროპული ქალაქები კი შუალედურად მონაცვლეობენ. 2006 წელს დაჯილდოება ვარშავაში ჩატარდა. ჯილდოები გაიცემა 10 კატეგორიაში, რომელთა შორის ყველაზე მნიშვნელოვანია "წლის კინოფილმი".

წყარო

სეზარი

სეზარი, ფრანგული კინოპრემია. 1975 წელს ჟორჟ კრავენმა დააარსა კინოხელოვნებისა და ტექნიკის აკადემია, რომლის მიზანი იყო კინემატოგრაფიაში მოღვაწე გამოჩენილი პირების დაჯილდოება, რათა ამერიკულ ოსკარს ფრანგული ანალოგი გასჩენოდა. 1976 წლის 3 აპრილს გაიმართა სეზარის გადაცემის პირველ ცერემონიალი, რომელსაც ჟან გაბენითავმჯდომარეობდა. სახელწოდება მომდინარეობს მოქანდაკე სეზარ ბალდაჩინისაგან. ეს უკანასკნელი ავტორია იმ ქანდაკებისა, რომელსაც გამარჯვებულებს გადასცემენ. სეზარის გადაცემის ცერემონიალი იმართება პარიზში, შატელეს თეატრში, თებერვლის თვეში.

წყარო

ოქროს პალმის რტო

ოქროს პალმის რტო (ფრანგ. Palme d’Or) — კანის კინოფესტივალის მთავარი პრემია. პრემიას ეს სახელი 1955 წლიდან აქვს. 1946-54 წლებში უმაღლეს ჯილდოს „გრან-პრი“ (Grand Prix — დიდი პრიზი) ერქვა. ითვლება ერთ-ერთ ყველაზე პრესტიჟულ ჯილდოდ კინოს სამყაროში.

ისტორია

1954 წლამდე კანის კინოფესტივალის ჟიური საუკეთესო ფილმის რეჟისორს აჯილდოვებდა „გრან პრით“. ჯილდო წარმოდგენილი იყო თანამედროვე, იმ წელს მოდაში მყოფი მხატვრის ქმნილებით. შესაბამისად ჯილდო ყოველ წელს განსხვავებული იყო. 1954 წლის დასასრულს ფესტივალის დირექტორთა საბჭომ მოიწვია რამდენიმე იუველირი რათა წარმოედგინათ პალმის რტოს დიზაინი, რომელიც იყო ქალაქ კანის სამხედრო მუნდირის დამახასიათებელი ნიშანი.

1955 წელს პირველი ოქროს პალმის რტო გადაეცა დელბერტ მანს ფილმისთვის მარტი და წარმოადგენდა ფესტივალის უმაღლეს ჯილდოს 1964 წლამდე, მანამ, სანამ ფესტივალი დროებით არ დაუბრუნდა „გრან პრით“ დაჯილდოების ტრადიციას, ოქროს პალმის რტოსთან დაკავშირებით არსებული საავტორო უფლებების დაცვის პრობლემის გამო. 1975 წელს ოქროს პალმის რტოთი დაჯილდოება კვლავ განახლდა და ფესტივალის სიმბოლოდაც იქცა. იგი წარმოდგენილი იყო წითლ წმინდა მაროკოს ტყავის კოლოფში, რომელსაც სარჩულად თეთრი ნატი ჰქონდა დატანებული.

მისი დიზაინი 1975 წლის შემდეგ რამდენიმეჯერ შეიცვალა. საბოლოოდ კი საყრდენი, რაზეც დამაგრებულია თვითონ რტო, რომელიც 1980 წლისთვის მრგვალი ფორმის იყო, 1984 წლისათვის მისი ფორმა პირამიდისებურით შეიცვალა. 1992 წელს პიერ დე ბურკენსმა დიზაინი შეცვალა და საყრდენი ხელით ნაკვეთი ბროლით შეცვალა. კიდევ რამდენიმე ცვლილების შემდეგ მან მიიღო ისეთი სახე, როგორიც დღეს აქვს. იგი გაკეთბულია 24 კარატიანი ოქროთი და მოთავსებულია ახლა უკვე ლურჯ მაროკოს ტყავში.

კანის კინო ფესტივალის თითქმის სამოცდათწლიანი ისტორიის მანძილზე ქალ რეჟისორს ოქროს პალმის რტო მხოლოდ ერთხელ გადაეცა. ეს გახლდათ ჯეინ კემპიონი ფილმისთვის პიანინო 1993 წელს.

ლაურეატები

წელი	ფილმი	რეჟისორი	ქვეყანა
1939	იუნიონ პასიფიკი / Union Pacific	სესილ დემილი	აშშ
1946	წამება / Hets	ალფ სიობერგი	შვედეთი
1946	დაკარგული უიქენდი / The Lost Weekend	ბილი უაილდერი	აშშ
1946	წითელი ველი / De røde enge	ბოდილ იპსენი და ლაი ლაურიტცენი	დანია
1946	ქალაქი ბარში / Neecha Nagar	ჩეტან ანანდი	ინდოეთი
1946	მოკლე შეხვედრა / Brief Encounter	დევიდ ლინი	დიდი ბრიტანეთი
1946	მარია კანდელარია / María Candelaria	ემილიო ფერნანდესი	მექსიკა
1946	შემობრუნება	ფრიდრიხ ერმლერი	სსრკ
1946	პასტორალური სიმფონია / La symphonie pastorale	ჟან დელანუა	საფრანგეთი
1946	უკნასკნელი შანსი / Die Letzte Chance	ლეოპოლდ ლინტბერგი	შვეიცარია
1946	ხალხი ფრთების გარეშე / Muži bez křídel	ფრანტიშეკ ჩაპი	ჩეხოსლოვაკია
1946	რომი - ღია ქალაქი / Roma, città aperta	რობერტო როსელინი	იტალია
1947	არ გაუციათ
1948	არ ჩატარებულა
1949	მესამე კაცი / The Third Man	კეროლ რიდი	დიდი ბრიტანეთი
1950	არ ჩატარებულა
1951	მადამ ჯული / Fröken Julie	ალფ სიობერგი	შვედეთი
1951	სასწაული მილანში / Miracolo a Milano	ვიტორიო დე სიკა	იტალია
1952	ოტელო / The Tragedy of Othello: The Moor of Venice	ორსონ უელესი	აშშ
1952	ორ ცენტიანი იმედი / Due soldi di speranza	რენატო კასტელანი	იტალია
1953	შიშის საფასური / Le salaire de la peur	ანრი-ჟორჟ კლუზო	საფრანგეთი
1954	ჯოჯოხეთის კარიბჭე / Jigokumon	ტეინოსუკე კინუგასა	იაპონია
1955	მარტი / Marty	დელბერტ მანი	აშშ
1956	მდუმარე სამყარო / Le monde du silence	ჟაკ-ივ კუსტო და ლუი მალი	საფრანგეთი
1957	მეგობრული რწმენა / Friendly Persuasion	უილიამ უაილერი	აშშ
1958	მიფრინავენ წეროები	მიხეილ კალატოზოვი	სსრკ
1959	შავი ორფევსი / Orfeu Negro	მარსელ კამიუ	საფრანგეთი
1960	ტკბილი ცხოვრება / La dolce vita	ფედერიკო ფელინი	იტალია
1961	დაუსწრებლად / Une aussi longue absence	ანრი კოლპი	საფრანგეთი
1961	ვირიდიანა / Viridiana	ლუის ბუნიუელი	ესპანეთი
1962	დაპირების შესრულება / O Pagador de Promessas	ანსელმო დუარტე	ბრაზილია
1963	ლეოპარდი / Il Gattopardo	ლუკინო ვისკონტი	იტალია
1964	შერბურგის ქოლგები / Les Parapluies de Cherbourg	ჟაკ დემი	საფრანგეთი
1965	მოხერხება / The Knack	რიჩარდ ლესტერი	დიდი ბრიტანეთი
1966	ქალი და მამაკაცი / Un homme et une femme	კლოდ ლელუში	საფრანგეთი
1966	ქალბატონებო და ბატონებო / Signore & signori	პიეტრო ჯერმი	იტალია
1967	ფოტოგადიდება / Blowup	მიქელანჯელო ანტონიონი	იტალია
1968	შეწყდა 1968 წლის მაისის მოვლენების გამო
1969	თუ... / if…	ლინდსეი ანდერსონი	დიდი ბრიტანეთი
1970	სამხედრო-საველე ჰოსპიტალი / MASH	რობერტ ოლტმენი	აშშ
1971	შუამავალი / The Go-Between	ჯოზეფ ლოუზი	დიდი ბრიტანეთი
1972	მუშათა კლასი სამოთხეში მიემგზავრება / La classe operaia va in paradiso	ელიო პეტრი	იტალია
1972	მათეს საქმე / Il Caso Mattei	ფრანჩესკო როსი	იტალია
1973	დამქირავებელი / The Hireling	ალან ბრიჯესი	დიდი ბრიტანეთი
1973	საფრთხობელა / Scarecrow	ჯერი შაცბერგი	აშშ
1974	მოლაპარაკება / The Conversation	ფრენსის ფორდ კოპოლა	აშშ
1975	ომის დროინდელი ქრონიკა / Chronique des années de braise	მოჰამედ ლახდარ-ჰამინა	ალჟირი
1976	ტაქსის მძღოლი / Taxi Driver	მარტინ სკორსეზე	აშშ
1977	მამასახლისი / Padre padrone	პაოლო და ვიტორიო ტავიანები	იტალია
1978	ხე ლანჩებისთვის / L’Albero degli zoccoli	ერმანო ოლმი	იტალია
1979	აპოკალიფსი დღეს / Apocalypse Now	ფრენსის ფორდ კოპოლა	აშშ
1979	თუნუქის დოლი / Die Blechtrommel	ფოლკერ შლიონდორფი	დას. გერმანია (გფრ)
1980	ოჰ, ეს ჯაზი / All That Jazz	ბობ ფოსი	აშშ
1980	მეომრის ჩრდილი / 影武者 / Kagemusha	აკირა კუროსავა	იაპონია
1981	რკინის კაცი / Człowiek z żelaza	ანჯეი ვაიდა	პოლონეთი
1982	მონატრება / Missing	კოსტა გავრასი	აშშ
	გზა / Yol	ილმაზ გიუნეი	თურქეთი
1983	ლეგენდა ნარაიამაზე / 楢山節考 / Narayama bushiko	შოჰეი იმამურა	იაპონია
1984	პარიზი, ტეხასი / Paris, Texas	ვიმ ვენდერსი	დას. გერმანია (გფრ)
1985	მამა მივლინებაში / Otac na službenom putu	ემირ კუსტურიცა	ისფრ
1986	მისია / The Mission	როლან ჟოფე	დიდი ბრიტანეთი
1987	ეშმაკის მზის ქვეშ / Sous le soleil de Satan	მორის პიალა	საფრანგეთი
1988	პელე-დამპყრობელი / Pelle erobreren	ბილი აუგუსტი	დანია
1989	სექსი, ტყუილები და ვიდეოჩანაწერები / Sex, Lies, and Videotape	სტივენ სოდერბერგი	აშშ
1990	გულით ველური / Wild at Heart	დევიდ ლინჩი	აშშ
1991	ბარტონ ფინკი / Barton Fink	ჯოელ და ეთან კოენები	აშშ
1992	საუკეთესო სურვილები / Den goda vilja	ბილი აუგუსტი	დანია
1993	მშვიდობით საყვარელო /霸王別姬 / Bàwáng Bié Jī	ჩენ კაიგე	ჩინეთი
1993	პიანინო / The Piano	ჯეინ კემპიონი	ახალი ზელანდია
1994	მაკულატურა / Pulp Fiction	ქვენთინ ტარანტინო	აშშ
1995	ანდერგრაუნდი / Underground	ემირ კუსტურიცა	იუგოსლავია
1996	საიდუმლოებანი და ტყუილები / Secrets & Lies	მაიკ ლი	დიდი ბრიტანეთი
1997	ალუბლის გემო / Ta’m e guilass	აბას კიაროსტამი	ირანი
1997	გველთევზა / Unagi	შოჰეი იმამურა	იაპონია
1998	მარადიულობა და ერთი დღე / Mia aioniotita kai mia mera	თეო ანგელოპულოსი	საბერძნეთი
1999	როზეტა / Rosetta	ლუკ და ჟან-პიერ დარდენები	ბელგია
2000	სიბნელეში მოცეკვავე / Dancer in the Dark	ლარს ფონ ტრიერი	დანია
2001	ვაჟიშვილის ოთახი / La stanza del figlio	ნანი მორეტი	იტალია
2002	პიანისტი / The Pianist	რომან პოლანსკი	საფრანგეთი
2003	სპილო / Elephant	გას ვან სენტი	აშშ
2004	ფარენგეიტი 9/11 / Fahrenheit 9/11	მაიკლ მური	აშშ
2005	ბავშვი / L’Enfant	ლუკ და ჟან-პიერ დარდენები	ბელგია
2006	ქარი, რომელიც არწევს ყანას / The Wind That Shakes the Barley	Кен Лоуч	დიდი ბრიტანეთი
2007	4 თვე, 3 კვირა და 2 დღე / 4 luni, 3 săptămâni şi 2 zil	კრისტიან მუნჯუ	რუმინეთი
2008	კლასი / Entre les murs	ლორენ კანტე	საფრანგეთი

წყარო